Van verhelpen naar voorkomen

Dit onderzoek gaat over omzien naar elkaar in buurten, wijken en dorpen (sociale basis). Er komt heel wat af op inwoners en hun sociale netwerken. De ‘sociale basis’ wordt gezien als belangrijke schakel om de zorg en ondersteuning voor iedereen toegankelijk te houden. Deze is namelijk van invloed op het welzijn en de (ervaren) gezondheid van mensen. 

Wat is de sociale basis? 

Mensen wonen in een stad of dorp, wijk en buurt, en bij elkaar in een straat. Deze mensen vormen - samen met hun familie en vrienden - een sociaal netwerk. Daarnaast zijn er nog de meer formele netwerken in de wijk, zoals verenigingen, clubs en andere vrij toegankelijke voorzieningen zoals scholen, buurthuizen en bibliotheken. Dit alles samen vormt de sociale basis. 

De sociale basis geeft mensen de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten, zich te ontspannen en zichzelf te ontplooien. Er ontstaan relaties. Inwoners zijn bereid om iets voor elkaar te betekenen, ze ondersteunen elkaar. Dit wordt ook wel de kracht van gemeenschappen genoemd.

Wat houdt het onderzoek in?

In het onderzoek kijkt TSD naar hoe het gemeenten lukt om de onderlinge relaties in een dorp, wijk of buurt te verstevigen. Daarnaast kijken we naar hoe lokale partners erin slagen om gezamenlijk vroegtijdig en dichtbij inwoners de benodigde zorg en ondersteuning te bieden.

We kijken naar de samenwerking tussen formele en informele organisaties in dorpen en wijken. Hoe worden deze lokale partijen ondersteund? En welke doelstellingen staan daarbij voorop?

We brengen in beeld in hoeverre dit lokale netwerk erin slaagt om passende ondersteuning te bieden aan mensen die vastlopen in het dagelijks leven. Passende ondersteuning kan bijdragen aan:

1. Een grotere zelfredzaamheid en participatie van inwoners
2. Minder gebruik van ggz en Wmo-zorg

Bij het onderzoek betrekken we ervaringsdeskundigen.

Wat gaan we doen?

TSD doet onderzoek in vier gemeenten. In elke gemeente bestaat het onderzoek uit de volgende onderdelen:

• We kijken naar de lokale situatie. Wat staat er in het beleid? Welke afspraken zijn vastgelegd?
• We voeren gesprekken met formele en informele organisaties.
• We spreken met inwoners en hun netwerk. Hoe ervaren zij de ondersteuning die zij krijgen?
• We houden een groepsgesprek met alle betrokken organisaties.

Over wie gaat het precies?

In dit onderzoek spreken we over mensen die vastlopen in het dagelijks leven. Het gaat om inwoners met (chronische) psychische of psychosociale problemen of met een psychische kwetsbaarheid. Dat kan van alles zijn: depressieve klachten en eenzaamheid vanwege tegenslagen, een onverwerkt trauma of op andere gebieden veel hebben meegemaakt in het leven. We richten ons op volwassenen. 

Waarom dit onderzoek?

Lokaal richten veel gemeenten zich al enige jaren op het versterken van de sociale cohesie. Dit gebeurt vanuit verschillende invalshoeken. Zoals het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie, veiligheid of het tegengaan van eenzaamheid en buitensluiting. Sinds een aantal jaar wordt de sociale basis in verschillende landelijke (zorg)akkoorden, programma’s en afspraken benoemd als cruciaal om maatschappelijke problemen aan te pakken. 

TSD wil in beeld krijgen hoe de lokale en de landelijke ontwikkelingen elkaar raken. Hoe versterken ze elkaar en waar zitten ze elkaar wellicht in de weg? En wat gaan inwoners uiteindelijk merken van alle aandacht voor ‘de beweging naar de voorkant’?

Heb je vragen?

Wil je meer weten over dit onderzoek? Stuur dan een mail aan info@toezichtsociaaldomein.nl.