Meedoen met taal
Veel mensen vinden taal lastig. Het is voor hen moeilijk om teksten te begrijpen. Zij zijn laaggeletterd. Dit kan problemen veroorzaken in hun leven. Bijvoorbeeld als ze op zoek zijn naar werk.
Bekijk de video
Logo Toezicht Sociaal Domein, onderdeel van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Titel: Start onderzoek 'Meedoen met taal'.
Angelique Rehatta, Inspecteur Toezicht Sociaal Domein: "Ongeveer 2,5 miljoen mensen hebben moeite met lezen en schrijven.
Dat is 1 op de 7. Binnen de 55- en 65-jarigen is dat zelfs 1 op de 5.
Het gaat hier ook om mensen die Nederlands als moedertaal hebben. Zij schamen zich.
Want als je in Nederland bent geboren, of je hebt Nederlands als moedertaal, dan kun je toch lezen en schrijven?
Als je het kunt herkennen, is het makkelijker om deze mensen door te verwijzen naar de juiste zorg- en hulpverlening."
Tekst in beeld: Hoe herken je laaggeletterdheid als professional?
Esmaa Amer, eigenaar apotheek Pillen en Praten: "Laaggeletterheid in de apotheek- herkennen we veel aan de balie.
Je ziet het als je bijvoorbeeld een etiketje hebt en je laat het zien aan mensen. En je beweegt met je vingers en je ziet eigenlijk dat de ogen niet meebewegen.
Je herkent dat mensen vaak iets niet begrijpen ondanks dat je het een paar keer hebt verteld.
En dat ze vaak met dezelfde vragen terugkomen.
Of dat ze dezelfde vraag steeds op een andere manier blijven stellen."
Tekst in beeld: wat zijn de gevolgen van laaggeletterdheid?
Angelique Rehatta: "Laaggeletterdheid heeft meerdere gevolgen.
Je doet minder vaak vrijwilligerswerk, je bent vaker afhankelijk van een uitkering, je hebt een groter risico op armoede en gezondheidsklachten."
Esmee Amer: "We zien dat laaggeletterdheid heel vaak gelinkt is aan andere problemen en lage gezondheidsvaardigheden.
Maar ook bijvoorbeeld dat mensen een geneesmiddel op de verkeerde manier gaan gebruiken.
Een voorbeeld daarvan is een vrouw die een blaasontsteking had. Die kreeg daar een kuurtje voor, die moest ze oraal innemen.
Alleen het werd niet expliciet benoemd aan de balie waardoor ze het vaginaal heeft ingebracht, want daar had ze pijn.
Dus dat is wel een goed voorbeeld van hoe laaggeletterdheid, een goede uitleg en het herkennen daarvan belangrijk is."
Tekst in beeld: Start onderzoek 'Meedoen met taal'.
Angelique Rehatta: "Wat kun je doen als je merkt dat iemand moeite heeft met lezen en schrijven? Dat is waar we in dit onderzoek naar op zoek gaan.
Het onderzoek 'Meedoen met taal' doen wij in een aantal gemeentes.
Hierbij werken wij samen met ervaringsdeskundigen en met een groot aantal organisaties. Zoals tandartsen, artsen, apotheken en wijkteams.
Ons doel is dat mensen die moeite hebben met lezen en schrijven beter mee kunnen doen in de samenleving."
Tekst in beeld: Wat levert aandacht voor laaggeletterdheid op?
Esmee Amer: "Ik denk dat het voor de mensen die laaggeletterd zijn heel fijn is dat ze zien dat iemand de moeite doet om hun goed te begrijpen en hun die uitleg te geven. En dat het ook vertrouwen schept.
Als zorgverlener, als hulpverlener of als organisatie is het belangrijk dat de patiënt of cliënt jou vertrouwt.
Waardoor je de cliënt op de juiste manier kan helpen."
Tekst in beeld: Meer weten over het onderzoek?
Angelique Rehatta: "Zo zijn er nog meer voorbeelden van hoe je mensen die moeite hebben met lezen en schrijven kunt ondersteunen.
Wil je meer weten over het onderzoek? Ga dan naar onze website www.toezichtsociaaldomein.nl.
Tekst in beeld: E-mail: MMT@toezichtsociaaldomein.nl. Telefoon Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd: 088-120 50 00 (lokaal tarief). Logo Toezicht Sociaal Domein
Wat willen we bereiken?
Toezicht Sociaal Domein wil dat zorg- en hulpverleners hiervoor meer begrip krijgen. Dat ze weten dat er mensen zijn die teksten soms niet begrijpen. En hoe ze dat kunnen herkennen. Zo kunnen zij hier rekening mee houden.
Wat kunnen organisaties doen als zij iemand zien die laaggeletterd is? En wat kunnen ze dan doen om hen te ondersteunen? Daar kijken we naar in ons onderzoek. Belangrijk is dat mensen passende ondersteuning krijgen. Zodat ze zo goed mogelijk kunnen meedoen in de samenleving.
Wat gaan we doen?
We stellen vragen aan bijvoorbeeld politie, apotheken, volwassenonderwijs, schuldhulpverlening en organisaties rond werk en inkomen. Alle vragen gaan over mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Onze belangrijkste vraag is: ‘Hoe helpen organisaties deze mensen? Zodat zij makkelijker kunnen meedoen in de samenleving?’
Om deze vraag te beantwoorden, stellen we nog een paar andere vragen:
- Hoe kijken organisaties of mensen moeite hebben met lezen en schrijven?
- Wat doen ze als ze dit merken?
- Wat vinden mensen die hulp krijgen hiervan?
- Wat vinden de mensen die hen helpen?
- Wat gaat goed en wat kan beter?
We doen het onderzoek in de gemeenten Apeldoorn, Enkhuizen, Landgraaf, Meijerijstad en Veendam.
Over wie gaat het precies?
Ongeveer 2,5 miljoen mensen in Nederland hebben moeite met lezen en schrijven. Tussen de 55 en 65 jaar zelfs een op de vijf.
Veel van hen gingen in Nederland naar school. Van hen werkt 43% niet. Soms kunnen ze niet meer werken. Zij krijgen dan geld van het UWV of van de gemeente. Ze hebben soms ondersteuning nodig, bijvoorbeeld met geldzaken of gezondheid.
Ons onderzoek gaat over mensen die:
- 50 jaar en ouder zijn;
- in Nederland naar school zijn gegaan en;
- moeite hebben met lezen en schrijven.
Wat doen we nog meer?
Toezicht Sociaal Domein praat niet alleen met bijvoorbeeld apothekers en schuldhulpverleners. We doen ook nog een aantal andere dingen:
- We praten met gemeenten. Wat voor soort ondersteuning geven zij?
- We kijken naar gegevens van het UWV. Zo komen we meer te weten over de situatie in verschillende gemeenten.
- We praten ook met mensen die hulp krijgen. Wat vinden zij van de hulp? Maakt de hulp hun leven beter?
- We vertellen zorg- en hulpverleners over laaggeletterdheid. Wij brengen hen in contact met organisaties die hier veel van weten.
Heb je vragen?
Wil je meer weten? Stuur dan een mail aan mmt@toezichtsociaaldomein.nl. Of bel naar: 088 - 120 50 00 (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd).