Q&A Aanbieders

De inspecties houden toezicht op de kwaliteit van jeugdhulp. Bij tekortkomingen kunnen zij op verschillende manieren verbetering afdwingen. Een daarvan is om een aanbieder meer of intensiever in de gaten te houden. Dit doen ze door verscherpt toezicht. 

De verwachting is dat een aanbieder in de periode van verscherpt toezicht zal werken aan de vereiste verbeteringen. De inspecties zullen de ontwikkelingen in die periode blijven volgen. Onder andere door:

• een verbeterplan te eisen;
• de voorgenomen verbeteringen te volgen;
• gepland en onverwacht toezicht;
• voortgangsgesprekken;
• een eindtoets.

De inspecties maken het instellen en opheffen van verscherpt toezicht openbaar. Ook informeren ze de betrokken bestuurders en bewindspersonen hierover. Doel daarvan is het informeren van (potentiële) patiënten of cliënten.

In de Jeugdwet staat dat organisaties die een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering uitvoeren vooraf een kwaliteitstoets (in de vorm van certificering) moeten doorstaan. De eisen waaraan de instelling moet voldoen moeten de kwaliteit van de uitvoering borgen.

Op de website van het Keurmerkinstituut, kunt u zien welke organisaties gecertificeerd zijn. Ook staat daar informatie over het beoordelingsproces en kunt u het certificatieschema downloaden.

U kunt een indruk krijgen door uw eigen contacten met de betreffende aanbieder. Ook kunt u nagaan of over die aanbieder in het verleden een rapport van een of meer inspecties is verschenen.

De inspecties houden toezicht op de kwaliteit van de jeugdhulp. De toezichtrapporten staan op de websites van de inspecties en kunnen worden bekeken en gedownload. Als de inspecties bij een aanbieder toezicht hebben uitgevoerd, vindt u het meest recente rapport op hun websites.

Op de website kunt u ook zien of een jeugdhulpaanbieder onder verscherpt toezicht staat. Staat een aanbieder niet onder verscherpt toezicht? Dan is er in de regel geen reden om te twijfelen aan diens kwaliteit. Staat een aanbieder onder verscherpt toezicht? Lees in het desbetreffende rapport het oordeel van de inspectie.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid (hierna: de inspecties) houden in het kader van de Jeugdwet toezicht op de kwaliteit van de jeugdhulp. Zij houden geen toezicht op de rechtmatigheid van de geboden jeugdhulp.

De Jeugdwet verplicht de gemeente om bij verordening regels te stellen om misbruik of oneigenlijk gebruik van voorzieningen o.g.v. de Jeugdwet te bestrijden. De verantwoordelijkheid voor de rechtmatigheid van jeugdhulp en het toezicht hierop ligt bij de gemeente.

Gemeenten moeten op grond van artikel 2.1.3 lid 4 van de Wmo 2015 in de verordening regels opstellen over de bestrijding van het ten onrechte ontvangen van een maatwerkvoorziening of een PGB.

De Wmo 2015 stelt dat gemeenten periodiek heronderzoek moeten doen naar toegekende maatwerkvoorzieningen en PGB’s. Hoe vaak die onderzoeken moeten plaatsvinden staat niet in de Wmo 2015. Gemeenten kunnen zelf prioriteiten stellen en daarbij rekening houden met fraudegevoeligheid van bepaalde voorzieningen. Het is belangrijk dat een gemeente zich er bij de opdrachtverstrekking aan de toezichthouder van bewust is dat het toezicht op de rechtmatigheid vraagt om een specifieke expertise. De VNG startte daarom het loket Fraudepreventie en handhaving wmo/jeugd.

Meer informatie staat in de factsheet Wettelijke Kaders Toezicht Wmo 2015 en Jeugdwet en in de handreiking Handhaving en naleving Wmo 2015 en Jeugdwet. Zie ook de toelichting in de Richtingwijzer rechtmatige zorg.

De inspecties bekijken of de geboden jeugdhulp voldoet aan de kwaliteitseisen die uit de wet- en regelgeving voortvloeien. Zaken als fraude en valsheid in geschrifte zijn een signaal over mogelijk tekortschietende kwaliteit van jeugdhulp. De inspecties worden dan ook graag door gemeenten geïnformeerd over zulke (vermeende) misstanden.

Om een zorginstelling te starten voor kinderen moet een  ondernemer aan de wet- en regelgeving voldoen en aan de vereisten die hieruit voortvloeien.

Het gaat in dit geval vooral over de eisen die volgen uit de Jeugdwet en/of de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Dit is wel afhankelijk van het soort zorg dat een instelling biedt. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de Wkkgz. Samen met de Inspectie Justitie en Veiligheid houdt IGJ ook toezicht op de Jeugdwet.

Als gemeente kunt u een signaal afgeven bij de inspectie via het contactformulier van het Inspectieloket.

Daarnaast kunt u kijken of de inspecties al eerder toezicht  uitvoerden. Indien de inspectie toezicht heeft uitgevoerd bij een specifieke jeugdhulpaanbieder of gecertificeerde instelling vindt u het rapport op de website van de betreffende inspectie.

Bij het inkopen van jeugdhulp is het verstandig om met de aanbieder af te spreken dat deze zich houdt aan de kwaliteitseisen uit de Jeugdwet.

Aanbieders van jeugdhulp moeten:

• verantwoorde hulp bieden.
• zo zijn georganiseerd dat verantwoorde hulp kan worden geboden. Ook moet er kwalitatief en kwantitatief voldoende personeel zijn (norm van de verantwoorde werktoedeling).
• werken met een familiegroepplan, een hulpverleningsplan of plan van aanpak.
• een kwaliteitssysteem hebben.
• met medewerkers werken die een VOG hebben.
• een verplichte meldcode hebben voor huiselijk geweld en kindermishandeling.
• een meldplicht hebben bij een calamiteit bij de verlening van jeugdhulp.
• een meldplicht hebben bij geweld tijdens de verlening van jeugdhulp.
• beschikken over een cliëntenraad en een klachtencommissie.
• toestemming vragen voor verlening van jeugdhulp.
• een vertrouwenspersoon in de gelegenheid stellen zijn taak uit te oefenen.

Ieder natuurlijk persoon of iedere rechtspersoon die jeugdhulp verleent onder verantwoordelijkheid van het College en hiertoe een financiële relatie aangaat (middels contract, subsidie of via een pgb van de cliënt) valt onder de kwaliteitseisen van de Jeugdwet en het toezicht van de inspecties. Dit geldt ook voor een organisatievorm waarin jongeren bij particulieren worden geplaatst.

De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt toezicht op de naleving van de Arbeidsomstandighedenwet. Deze wet richt zich op werkgever en werknemer(s) in verband met veilig en gezond werken.

De Nederlandse Arbeidsinspectie kan ook bij jeugdhulpaanbieders inspecteren. Jaarlijks stelt de Nederlandse Arbeidsinspectie vast in welke sectoren haar inspecties plaatsvinden. Inspecties kunnen ook plaatsvinden naar aanleiding van een klacht of incident.